Geniz akıntısı, boğazda mukus birikmesi veya mukusun burundan farenkse doğru aktığı his diyebiliriz. Normalde burun içi ve sinüsler “mukoza” adı verilen bir doku ile kaplı olmaktadır. Mukozadaki küçük salgı hücreleri günde ortalama 1-2 litre ince “mukus” üretmektedir.
Mukoza üzerindeki tüylü hücreler bu ince mukusu ritmik olarak belli bir yönde burun bölgesine itmektedir. Bu mukus yutma sırasında yutulur ve bu yutma hissi fark edilmemektedir. Bu mukus üretim ve hareket sistemine “mukosiliyer klirens olarak adlandırılır. Sinüsleri ve solunan havayı nemlendirerek temizleme, solunan havayı filtreleme, yabancı cisimleri tutma, enfeksiyonu önleme gibi birçok görevi yerine getirmektedir.
Geniz Akıntısının Nedenleri
Mukus üretiminde anormal bir artışa neden olan herhangi bir neden veya durumda “mukosiliyer klirens” mekanizması düzgün çalışmazsa, geniz akıntısı meydana gelmektedir. Geniz akıntısına sebep olan bazı durumlar şunlardır;
Burnun yapısal sorunları
Solunum yolu enfeksiyonu-grip
Alerjik rinit
Sıcak veya baharatlı yiyecekler
Hamilelik
Hipertansiyon ve doğum kontrol ilaçları
Süt alerjisi
Sigara içmek
Endüstriyel kirleticiler
Egzoz dumanı
İlerlemiş yaşın olması
Vazomotor rinit
Gastroözofageal reflü
Yutma bozuklukları geniz akıntısına sebep olmaktadır.
Geniz Akıntısının Tedavisi Nedenine Göre Değişiyor
Geniz akıntısı tedavisi bazı nedenlere yönelik yapılmaktadır. Bakteriyel sinüziti olan kişiler uygun antibiyotikle, burun yıkamayla ve spreylerle tedavi edilmektedir. Kronik sinüzit rahatsızlığı olan kişilerin sinüsleri endoskopik cerrahi ile temizlenmesi gereklidir. Alerjisi olan kişiler, alerji yapacak durumlardan kaçınılmalı, topikal steroid spreyler ve yeni nesil antihistamik tedavilerini de olabilir.
Geniz akıntısının nedeni gastroözofageal reflü rahatsızlığından kaynaklanıyor ise yüksek yastık kullanılması, yatmadan önce yemek yenmemesi, kahve ve alkol tüketiminin azaltılması, bazen de antasitler veya mide koruyucular gibi ilaçların kullanılması önerilmektedir.
Burunda septum deviasyonu, konka büyümesi, polip, septum perforasyonu gibi sorunlar, yapısal bir sorundan kaynaklanıyorsa cerrahi olarak tedavi edilmektedir. Geniz akıntısının altında yatan nedenin tespit edilememesi nadir değildir ve bu ileri yaş gruplarında daha sık karşılaşılmaktadır. Bu gibi durumlarda herhangi bir engel yoksa hastaların sıvı tüketiminin artırması gerekli, mukus inceltici ilaçlar kullanması önerilmektedir.
